Có rất nhiều những lễ hội độc đáo khác nhau trên khắp mọi miền đất nước, trong đó lễ hội Khèn Mông là một trong những lễ hội tiêu biểu. Cùng nhau hòa mình vào lễ hội Khèn Mông độc đáo để cảm nhận những nét đẹp riêng của văn hóa nơi đây.
1/ Lịch sử ra đời
Có thể nói Lễ hội Khèn Mông được xem là một trong những tổ chức nghệ thuật lớn nhất của dân tộc miền núi. Được diễn ra tại trung tâm phố cổ Đồng Văn tỉnh Hà Giang vào mỗi dịp Tết Độc Lập, lễ hội độc đáo này hàng năm vẫn thu hút rất đông đảo du khách đến từ mọi miền đất nước.
Trong lễ hội này, sự góp mặt của hàng trăm nghệ nhân tiêu biểu đến từ các xã, thị trấn trong và ngoài huyện Đồng Văn là điều không thể nào thiếu. Bởi đây chính là dịp để họ phô diễn tài năng và tranh tài đọ sức với nhau. Những giai điệu của các bài hát như: Khóc thương cha mẹ, xuống chợ, gọi bạn, tỏ tình… sẽ được lần lượt trình diễn nhằm ca ngợi và biểu dương nét đẹp văn hoá từ ngàn đời của người Mông. Dường như những nỗi niềm thiêng liêng trong đời sống tinh thần, cũng như đời sông văn hoá của người dân nơi đây đều đươc chất chưa đầy tình cảm trong nhưng câu thơ và điệu nhạc du dương .
2/ Hoạt động tiêu biểu trong lễ hội
Gọi là lễ hội Khèn Mông chính bởi vì cây khèn xuất xứ từ dân tộc Mông là nhạc khí không thể thiếu trong ngày vui của bản làng. Không chỉ tượng trưng cho vẻ đẹp văn hóa, mà bên cạnh đó cây khèn này còn thể hiện tâm linh, tín ngưỡng truyền thống của người Mông. Từ tầm quan trọng thiết yếu đó, ta cỏ thể hình dụng được sự linh thiêng của đồ vật này trong tất cả các nghi lễ, lễ hội của dân tộc…
Nỗi lòng của chàng trai bản làng sẽ được gởi đến người con gái họ yên mến qua khúc tâm tình ngân nga của những chiếc khèn mộc mạc. Nhờ tiếng nhạc Khèn du dương luyến láy đó, mà nhiều đôi uyên ương được nên vợ nên chồng, cùng nhau xây dựng bến bờ hạnh phúc tươi vui. Không chỉ vậy dọc theo con đường xuống chợ hay đi rừng, đi nương, Khèn còn là người bạn đường chung thủy của các chàng trai Mông.
Theo quan niệm của đồng bào Mông: Một người sẽ luôn nhận được sự quý mến, nể phục khi họ có tài thổi khèn hay và múa khèn dẻo.
Nếu đã là con trai của núi rừng hùng vĩ thì lúc nào cũng phải có cây khèn đi cùng, cho dù bạn còn trẻ hay đã già. Bởi sức mạnh về thể chất cũng như đời sống tinh thần mạnh mẽ của các chàng trai oai dũng sẽ được thể hiện và bộc lộ qua hình dáng cây khèn, tiếng khèn, cách thổi khèn. Nhân cách và tâm hồn của người Mông đều được chất chứa trong tiếng Khèn vì vậy giữ tiếng khèn là giữ lấy bản sắc dân tộc và văn minh nghệ thuật. Chính lẽ đó sẽ không có gì ngăn cản được lòng tự hào của người Mông về việc múa khèn đẹp và thổi khèn hay của mình.
Để bảo tồn và duy trì nét đẹp nhân văn sâu sắc về đời sống, tinh thần của người dân trên vùng cao núi đá Hà Giang, mỗi năm lễ hội Khèn Mông đều được tổ chức và diễn ra một cách vui tươi , sống động. Không chỉ vinh danh ca ngợi vẻ đẹp văn hoá độc đáo mang đậm bản sắc dân tộc mà lễ hội Khèn Mông còn là niềm vui, niềm hanh phúc lớn lao của toàn bộ đồng bào dân tộc miền núi nói chung cũng như dân tộc Mông nói riêng.
(Theo baotintuc)